پتانسیومتر خوابیده 100 اهم

توضیحات

پتانسیومتر خوابیده 100 اهم:

پتانسیومتر چیست؟

(Potentiometer) از دو کلمه Potential Difference و Metering گرفته شده است. این قطعه از سه پایه تشکیل شده است؛ دو پایه آن در کنار یکدیگر و پایه سوم یا متغیر به صورت جدا قرار دارد.

در واقع نوعی مقاومت با سه پایه یا ترمینال و یک اتصال متحرک قابل تنظیم، برای تقسیم ولتاژ هستند. پتانسیومتر را می توان نوعی مقاومت متغیر معرفی کرد که با چرخاندن ولوم تعبیه شده روی آن، امکان تغییر مقدار مقاومت در مدار فراهم می شود. کارکرد این قطعه مستلزم منبع ولتاژ خارجی نیست، به همین دلیل به عنوان یک قطعه پسیو محسوب می شود. این قطعات عموما جهت کنترل دستگاه های الکتریکی استفاده می شوند.

مهمترین انواع پتانسیومتر:

۱- potentiometer لگاریتمی

لگاریتمی ها از انواع پتانسیومترهای غیر خطی هستند. در این قطعات مقاومت به صورت لگاریتمی تغییر می کند. این نوع پتانسیومترها دارای یک بایاس مشخص در المان مقاومت هستند. طراحی این المان به شکلی انجام شده تا عملکرد لگاریتمی داشته باشد؛ به این معنا که با قرار گرفتن پیچ متصل به وایپر در وسط یک دور کامل، میزان مقاومت برابر با نصف کل مقدار آن نیست.

ماده ای که در ساخت المان مقاومت این پتانسیومترها استفاده شده از مقاومت یکسانی در تمام طول خود برخوردار نیست. با توجه به این ویژگی، ولتاژ خروجی به صورت تابعی لگاریتمی از موقعیت وایپر تعریف می شود. کاربرد اصلی پتانسیومترهای لگاریتمی جهت کنترل صدا در وسایل صوتی است.

۲- potentiometer خطی

این نوع متشکل از یک المان مقاومت با مقطعی ثابت هستند. پیچ متحرک روی مقاومت potentiometer خطی حرکت چرخشی ندارد، بلکه به صورت خطی حرکت می کند. اتصال دو سر المان مقاومت به طور مستقیم به ولتاژ منبع است. پایانه متصل به پیچ متحرک به یک انتهای مدار خروجی متصل می شود و در انتهای دیگر این مدار، یکی از ترمینال های مقاومت متصل است. اما تفاوت نوع خطی با لگاریتمی پتانسیومتر چیست؟ در پاسخ باید اشاره کرد که:

در نوع خطی رابطه ای خطی بین مقاومت و چرخش پیچ یا موقعیت وایپر وجود دارد. اما در انواع لگاریتمی، تغییر مقاومت حاصل از کم یا زیاد کردن پیچ خطی نیست؛ بلکه به صورت منحنی وار انجام می شود.

مهم ترین کاربرد این پتانسیومترها عبارت است از:

• اندازه گیری ولتاژ شاخه مدار
• مقایسه المان باتری با المان استاندارد
• اندازه گیری مقاومت داخلی المان باتری

۳- potentiometer دیجیتال

این مدل قطعاتی با سه ترمینال (دو پایانه انتهایی ثابت و یک ترمینال برف پاک کن) هستند که جهت تغییر ولتاژ خروجی کاربرد دارند. مهم ترین ویژگی های مثبت این پتانسیومترها عبارت است از:

• افزایش دقت و قابلیت اطمینان بالاتر
• رانش ناچیز مقاومت
• حداقل اتلاف توان
• سایز کوچک؛ به طوری که امکان بسته بندی تعداد زیادی پتانسیومتر روی یک تراشه وجود دارد.

از کاربردهای این نوع potentiometer می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کنترل حجم صدا و روشنایی صفحه
• کالیبره کردن یک سیستم
• تنظیم فیلترها
• تنظیم ولتاژ افست

۴- potentiometer تک دور

Single-Turn یا تک دور تعداد دور کمی دارند. به همین دلیل از دقت پایینی در ارزیابی تغییر مقاومت برخوردارند. ابعاد آنها با توجه به توان مورد نیاز تغییر می کند. کاربردهای این نوع Potentiometer عبارت است از:

• کنترل سرعت موتورهای DC
• تنظیم کردن جریان اتصال کوتاه
• تنظیم ولتاژ و جریان در منابع تغذیه

۵- potentiometer چند دور

Multi-Turn یا چند دور potentiometer با بیش از یک دور هستند. این نوع تغییرات مقاومت مدار را با دقت بالاتری ارائه می دهند. کاربرد این قطعات عبارت است از:

• تنظیم کنتراست LCD
• تنظیم ولتاژ و جریان مبدل های الکترونیک

۶- potentiometer اسلایدی یا لغزان

در این نوع با حرکت خطی و مستقیم پایه متحرک مقدار مقاومت تغییر می کند. کاربرد این قطعات در مواردی است که تغییر خطی مقاومت مورد نیاز باشد؛ مانند اکولایزرها و سیستم های صوتی.

۷- پتانسیومتر سطحی

ساختاری بسیار نازک دارند. تغییر مقاومت این potentiometer با توجه به فشار دست قابل تنظیم است. حرکت انگشت کاربر بر روی صفحه این قطعات میزان مقاومت خروجی آنها را تغییر می دهد.

فاکتورهای مورد نیاز در انتخاب Potentiometer

انتخاب پتانسیومترها باید با توجه نیاز و کاربرد مورد نظر انجام شود. به عبارتی ابتدا باید هدف از به کار بردن پتانسیومتر تعریف شده باشد. علاوه بر این، باید سه فاکتور اصلی نیز در گزینش انواع پتانسیومترها مدنظر قرار گیرند:

• نوع و شکل ظاهری مناسب پتانسیومتر برای مدار: در این زمینه ویژگی هایی چون ابعاد برد، نوع، محل قرارگیری و کاربرد آن در مدار باید مورد توجه قرار گیرد. پتانسیومترها بر اساس شکل ظاهری شامل سه نوع هستند:
•  چرخشی یا ولوم: این نوع با استفاده از پیچی کوچک تنظیم می شوند.
•  سوئیچ لغزشی: تنظیم این نوع  با کشیدن وایپر به یکی از چهار طرف اصلی انجام می شود.
•  صفحه مندرج:  از پیش تنظیم شده هستند که جهت تنظیمات دقیق تر سیگنال های الکتریکی به کار می روند.
• تعیین مقاومت مدار: با توجه به جریان عبوری ولتاژ دو سر قطعه در مدار باید مقدار مقاومت محاسبه شود
• میزان مقاومت : با آگاهی از میزان مقاومت می توان یک پتانسیومتر مناسب با توجه به مقدار مقاومت مورد نیاز مدار انتخاب کرد.

کاربرد پتانسیومتر چیست؟

1. تنظیم سطح سیگنال های آنالوگ
2. کنترل ورودی ها در مدارهای الکترونیکی
3. مقایسه EMF یک لول باتری و سلول استاندارد
4. کنترل مشخصات الکتریکی تجهیزات مختلف چون اسیلاتورها
5. تنظیم فرکانس رادیوها
6. تنظیم میزان و شدت نور در دیمرها
7. سنجش مقاومت داخلی یک سلول باتری و ولتاژ در یک شاخه از مدار